Karisik Enler ve ilkler
DÜNYANIN ENLERİ
Dünyanın en yüksek şelalesi: Angel-Venezuela–1.000 m.
Dünyanın en büyük nehri: Nil-Afrika
Dünyanın en yüksek dağı: Everest-Asya–8.848 m.
Dünyanın en büyük çölü: Büyük Sahra Çölü-Orta/Kuzey Afrika
Dünyanın en büyük yanardağı: Tambora-Endonezya
Dünyanın en büyük mağarası: Carlsbad Mağarası-New Mexico, ABD
Dünyanın en büyük gölü: Hazar Denizi-Orta Asya–394.299 km²
Dünyanın en büyük adası: Grönland-Kuzey Atlantik–2.175.597 km²
Dünyanın en sıcak yeri: Al'Aziziyah- Libya–57,7 C
Dünyanın en soğuk yeri: Vostock II- -89,2 C
Dünyanın en kalabalık ülkesi: Çin–
1.237.000.000 kişi
Dünyanın en geniş ülkesi: Rusya–10.610.083 km²
Dünyanın en küçük ülkesi: Vatikan–0.272 km².
Dünyanın en kalabalık şehri: Tokyo-Japonya–26.500.000 kişi
Dünyanın en uzun binası: Suyong Bay Tower-Pusan( Güney Kore): 88 kat 462 m.
Dünyanın en uzun demiryolu tüneli: Seikan-Japonya–53,9 km.
Dünyanın en uzun karayolu tüneli: St.Gotthard-İ sviçre- 16.4 km .
Dünyanın en uzun kanalı: Panama kanalı-Panama–81,5 km.
Dünyanın en uzun köprüsü: Akashi-Japonya–1.990 m.
Dünyada en çok konuşulan dil: Çince (mandarin)-885. 000.000 kişi
Dünyanın en çok ülke ile sınırı olan ülke: Çin (15 ülke ile sınırı var)
Dünyanın en yüksek yerleşim yeri: Webzhuan, Çin-Deniz seviyesinden 5.090
m. yukarıda
Dünyanın en alçak yerleşim yeri: Calipatria, Kaliforniya, ABD -deniz seviyesinin 54 mt. Altında
Dünyanın en uzun kesintisiz sınırı: ABD-Kanada sınırı.
En geniş ülke Rusya - 10.610.083 km²
En küçük ülke Vatikan - 0.272 km²
En çok ülke ile sınır komşusu olan ülke Çin - 15
En uzun kesintisiz sınır ABD - Kanada
En kalabalık şehir merkezi Tokyo - 26.5 milyon
En geniş alana yayılmış şehir Mt. Isa, Queensland, Avustralya - 25.427 km²
En yüksek yerleşim birimi Webzhuan, Çin - deniz seviyesinden 5.090 metre yukarıda
En alçak Calipatria, Kaliforniya, ABD - deniz seviyesinin 54 metre altında
En kuzeydeki yerleşim birimi Ny Alesond, Norveç - 78.5 derece kuzey
En güneydeki yerleşim birimi Puerto Williams, Şili - 55.1 derece güney
En ıssız, yerleşim olmayan ada Tristan da Cunha - Güney Atlantik
En çok dil konuşulan ülke Papua Yeni Gine - 869
En kuzeydeki kara parçası Islet of Odaaq, Grönland açıklarında
En güneydeki kara parçası Güney Kutbu, Antarktika
En yüksek şelaleler
İsim Ülke Yükseklik (m)
Angel Venezüella 1.000
Tugela Güney Afrika 914
Cuquenán Venezüella 609
Sutherland Yeni Zelanda 580
Takkakaw Kanada 502
Ribbon (Yosemite) ABD 491
Gavarnie Fransa 421
Vettisfoss Norveç 365
Staubbach İsviçre 299
King Edward VIII Guyana 259
Kıtalara göre en yüksek dağlar
Kıta Adı Yükseklik (m) Ülke
Avustralya Kosciusko 2,228 Avustralya
Antarktika Vinson Massif 5,140
Güney Amerika Aconcagua 6,960 Arjantin
Kuzey Amerika Mt. McKinley 6,194 Alaska
Asya Everest 8,848 Çin
Afrika Kilimanjaro 5,895 Tanzanya
Avrupa Mt. Blanc 4,807 Fransa
Avrupa/Asya Gora El'brus 5,642 Rusya
Dünyanın büyük nehirleri
İsim Yer
Nil Afrika
Niger Batı Afrika
Congo Orta Afrika
Zambezi Zambiya
Amazon Güney Amerika
Paraná Brezilya/Arjantin
Orinoco Venezüella
Mackenzie Kanada
Yukon Kanada
Mississippi ABD
Rio Grande ABD/Meksika
Colorado ABD
Dicle/FIrat Ortadoğu
Darling Avustralya
Yangtze Çin
Yellow Çin
Mekong Güneydoğu Asya
Ganges Himalayalar
Volga Rusya
Danube Almanya
Sen Nehri Fransa
Thames İngiltere
Arno İtalya
Dünyanın büyük çölleri
İsim Yeri
Büyük Sahra Çölü Orta/Kuzey Afrika
Kalahari Çölü Güney Afrika
Namib Çölü Güneybatı Afrika
Atacama Çölü şili
Gobi Çölü Moğolistan
Arabistan Çölü Arabistan
Büyük Avustralya Çölü Batı Avustralya
Mojave Çölü Güneybatı Amerika
Painted Desert Güneybatı Amerika
Sonoran Çölü Kuzey Meksika
Thar Çölü Pakistan-Hindistan
Dünyanın büyük yanardağları
İsim Yer
Tambora Endonezya
Krakatau Endonezya
Pinatubo Filipinler
Asama Japonya
Fujiyama Japonya
Mt. Pelee Martinik
Momotombo Nikaragua
Popocatépetl Meksika
El Chichon Meksika
Cotopaxi Ekuador
Ruiz Kolombiya
Vesuvius ıtalya
Etna Sicilya
Mauna Loa Hawaii
Mt. St. Helens ABD
Dünyanın büyük mağaraları
İsim Yer - Özellikleri
Aggtelek Macaristan En büyük sarkıtları olan mağara
Altamira Mağarası Santander, ıspanya Çok eski kaya resimleri
Blue Grotto Carpri Adası Yarı sualtında olan mağarada mavi ışıkların parlaması
Carlsbad Mağarası New Mexico, ABD Dünyanın en büyük mağarası
Jenolan Mağarası Blue Mountains, Avustralya Güzel sarkıt ve dikit oluşumları
Kent Mağarası Torquay, ıngiltere Antropolojik bulgu merkezi
Mammoth Mağarası Kentucky, ABD Mağaranın çapı 16 km dir ve içindeki geçitlerin uzunluğu 482 km yi bulur
Peak Mağarası veya şeytan Deliği (Devil's Hole) Derbyshire, ıngiltere Mağara bir dağın içine yaklaşıık 685 m kadar girer ve yüzeyin 182 m . altına iner
Postojna Grotto Trieste, ıtalya Avrupa' daki en büyük skolastik mağara
Singing Cave (şarkı söyleyen mağara) ızlanda ıçeride şarkı söyleyenlerin seslerinin yankılanması ile ünlüdür.
Wind Mağarası South Dakota, ABD Kızılderili Sioux kabilesine göre insan ırkının doğduğu mağara.
Okyanuslar - Denizler
İsim Büyüklük (km²)
Pasifik Okyanusu 165.760.000
Atlantik Okyanusu 824.00.850
Hint Okyanusu 65.527.000
Arktik Okyanusu 14.090.118
Akdeniz 2.965.809
Karayip Denizi 2.718.205
Güney Çin Denizi 2.319.086
Bering Denizi 2.291.891
Meksika Körfezi 1.512.850
Okhotsk Denizi 1.589.742
Doğu Çin Denizi 1.249.157
Hudson Körfezi 2.232.322
Japon Denizi 1.007.769
Andaman Denizi 797.979
Kuzey Denizi 575.239
Kızıl Deniz 437.469
Baltık Denizi 422.170
En büyük göller
İsim Yer Büyüklük (km²)
Hazar Denizi Orta Asya 394.299
Superior ABD/Kanada 82.414
Victoria Tanzanya/Uganda 69.485
Aral Kazakistan/Özbekista n 66.457
Huron ABD/Kanada 59.596
Michigan ABD/Kanada 58.016
Tanganyika Tanzanya/Kongo 32.893
Baikal Rusya 31.500
Great Bear Kanada 31.080
Nyasa Malawi/Mozambik/ Tanzanya 30044
En büyük adalar
İsim Yer Büyüklük (km²)
Grönland Kuzey Atlantik 2.175.597
Yeni Gine Güneybatı Pasifik 820.033
Borneo Batı Pasifik 743.107
Madagaskar Hint Okyanusu 587.042
Baffin Kuzeydoğu Atlantik 476.068
Sumatra Hint Okyanusu 473.605
Honshu Japon Denizi 230.316
ıngiltere Kuzey Atlantik 229.883
Ellesmere Kuzey Buz Denizi 212.688
Victoria Kuzey Buz Denizi 212.199
Kıtalara göre kaydedilmiş en yüksek ve en düşük sıcaklıklar
Kıta Yer En Yüksek En Düşük
Afrika Al'Aziziyah, Libya 57.7 C
Ifrane, Fas -23.9 C
Antarktika Hope Bay 14.6 C
Vostock II -89.2 C
Asya Tirat Tsvi, Israil 53.9 C
Verkhoyansk, Sibirya -69.8 C
Avustralya Oodnadatta, Güney Avustralya 50.7 C
Charlotte Pass, New South Wales -23.0 C
Avrupa Seville, ıspanya 50.0 C
Ust-Shchugor, Rusya -55.0 C
Kuzey Amerika Death Valley, ABD 56.7 C
Snag, Kanada -63.0 C
Güney Amerika Rivadavia, Arjantin 48.9 C
Sarmiento, Arjantin -33.0 C
En Kalabalık Ülkeler
Ülke Nüfus (Milyon)
Çin 1,237
Hindistan 984
ABD 270
Endonezya 213
Brezilya 170
Rusya 147
Pakistan 135
Bangladeş 127
Japonya 126
Nijerya 110
Alan Olarak En Geniş Ülkeler
Ülke Büyüklük (milyon km²)
Rusya 17.0
Kanada 10.0
Çin 9.6
ABD 9.3
Brezilya 8.5
Avustralya 7.7
Hindistan 3.3
Arjantin 2.8
Kazakistan 2.7
Sudan 2.5
En kalabalık şehirler (şehir sınırları)
Şehir Nüfus (milyon)
Seul 10.0
Mexico City 9.8
Sao Paulo 9.3
Bombay 9.1
Moskova 8.8
Jakarta 8.2
Tokyo 8.1
Shanghai 7.5
New York 7.3
Delhi 7.2
En uzun binalar
Bina Yer Kat Yükseklik (m)
Suyong Bay Tower Pusan, S. Korea 88 462
Shanghai World Financial Center Shanghai 95 459
Petronas Tower Kuala Lumpur 88 452
Sears Tower Chicago 110 441
Sudirman Office Cakarta 81 426
Jin Mao Building Shanghai 88 420
World Trade Center New York 110 416
Plaza Rakyat Kuala Lumpur 77 382
Empire State Building New York 102 381
Central Plaza Hong Kong 78 373
En kalabalık metrolar
Şehir Yıllık Yolcu Sayısı (milyon)
Moskova 3,160
Tokyo 2,740
Mexico City 1,420
Seul 1,390
New York 1,130
Paris 1,120
Osaka 1,000
Hong Kong 779
Londra 770
São Paulo 701
Ünlü tüneller
İsim Yer Uzunluk (km)
Demiryolu tünelleri
Seikan Japonya 53.9
Chunnel İngiltere / Fransa 50
Simplon İsviçre / İtalya 19.7
Apennine İtalya 18.5
St. Gotthard İsviçre 14.9
Lötschberg İsviçre 14.6
Mont Cénis Fransa 13.7
New Cascade ABD 12.5
Vosges Fransa 11.2
Flathead ABD 11.2
Karayolu tünelleri
St. Gotthard İsviçre 16.4
Pinglin Highway Tayvan 12.8
Trans-Tokyo Bay Japonya 9.3
Store Baelt Danimarka 8
Mt. Blanc Fransa / İtalya 12.7
Mt. Ena Japonya 8.5
Great St. Bernard İsviçre / İtalya 5.4
Mount Royal Kanada 5.1
Queensway Road, Mersey River İngiltere 3.5
Lincoln, Hudson River ABD 2.5
Ünlü kanallar
İsim-Yer-Uzunluk (km)
Panama
Panama
81.5
Süveyş
Mısır
16.9
St. Lawrence Geçiti
ABD/Kanada
3.862
Albert
Belçika
128.7
Amsterdam - Rhine
Hollanda
72.4
Kiel (Nord-Ostsee Kanal)
Almanya
98.6
Sault Ste. Marie
ABD/Kanada
1.9
Welland
Kanada
44.2
En uzun köprüler
İsim
Yer
Uzunluk (m)
Akashi
Kaikyo Hyogo, Japonya
1,990
Storebælt
Danimarka
1,624
Humber Hull
ıngiltere
1,410
Jiangyin Yangtze
Çin
1,385
Tsing Ma Bridge
Hong Kong
1,377
Verrazano-Narrows
New York Körfezi
1,298
Golden Gate
San Fransisko Körfezi
1,280
High Coast Bridge
Västernorrland, ısveç
1,210
Mackinac Straits
Michigan / ABD
1,158
En çok konuşulan diller
Dil
Ana Dil Olarak Konuşanlar (milyon)
Çince (Mandarin)
885.0
İspanyolca
332.0
İngilizce
322.0
Bengalce
189.0
Hindu dili
182.0
Portekizce
170.0
Rusça
170.0
Japonca
125.0
Almanca
98.0
Dünyanın 7 harikası
İsim
Yer
Mısır Piramitleri
Giza, Mısır
Babil'in Asma Bahçeleri
Irak
Zeus Heykeli
Olympia, Yunanistan
Artemis Tapınağı
Efes, Türkiye
Mausoleum
Bodrum, Türkiye
Colossus Heykeli
Rodos Adası
İskenderiye Feneri
Mısır